Bronka Sukno – więźniarka T2

Kobiety stanowiły znikomy odsetek więźniów zatrudnionych w Obozie Zagłady Treblinka II. Od początku istnienia obozu, aż do końca zimy 1942/43 ich liczba stopniowo rosła. Wówczas na terenie Obozu Zagłady Treblinka II przebywało około 50 kobiet. Do pracy na terenie obozu wybierano kobiety młode, w wieku od osiemnastu do trzydziestu lat, chociaż było kilka młodszych dziewcząt i starszych kobiet. Niektóre z nich pracowały w pralni, inne zatrudnione były jako szwaczki w obozowym warsztacie krawieckim oraz wykonywały prace w kuchni.

18 stycznia 1943 r. wraz z transportem Żydów z warszawskiego getta do Obozu Zagłady Treblinka II trafiła Bronka Sukno. Została wyselekcjonowana za zgodą SS- Unterscharführera Franza Suchomela. Po przybyciu do obozu została rozpoznana przez znajomego swojej siostry, który uprosił Suchomela, aby przydzielił dziewczynę do grupy kobiet pracujących w obozie. Początkowo pracowała w pralni, następnie w warsztacie krawieckim oraz w kuchni dla strażników ukraińskich:

Po przyjeździe do Treblinki oddzielano kobiety od mężczyzn oraz kazano nam się rozebrać i oddać obuwie i odzież. […] Stałam na placu. Zostałam popchnięta przez Franza Suchomela w kierunku baraku, w którym sortowano ubrania. Po około dwóch godzinach Suchomel zabrał mnie do pralni, w której prano i prasowano odzież załogi. Po drodze powiedział mi, abym nie zadawała żadnych pytań i zapamiętała, że mam nic nie słyszeć ani nic nie widzieć z tego co tu jest. Następnego dnia trafiłam do warsztatu krawieckiego.

Bronka w obozie śmierci przebywała przez siedem miesięcy. W Treblince straciła rodziców i czworo rodzeństwa. Jako jedna z nielicznych kobiet przeżyła Obóz Zagłady Treblinka II – uciekła podczas buntu więźniów 2 sierpnia 1943 r. Po wojnie osiedliła się w okolicach Tel Awiwu w Izraelu. Zeznawała w procesie przeciwko załodze Obozu Zagłady Treblinka II, który toczył się w Düsseldorfie w latach 1964–1965.

Michael Bryant, Eyewitness to Genocide The Operation Reinhard Death Camp; Yitzhak Arad, The Operation Reinhard Death Camps, Revised and Expanded Edition: Belzec, Sobibór, Treblinka (cytat pochodzi ze strony 115); Michał Maranda, Nazistowskie obozy zagłady. Opis i próba analizy zjawiska; Edward Kopówka, Nigdy więcej.

M.S.