„Jesteśmy razem” – w hołdzie ofiarom TreblinkiJuż po raz trzeci młodzież, a także przedstawiciele władz Polski i Izraela spotkali się, aby dać świadectwo pamięci pomordowanym w obozie zagłady w Treblince. W uroczystościach „Jesteśmy razem” po raz pierwszy wzięli udział licealiści z Białorusi.
Z inicjatywą upamiętnienia ofiar Treblinki wyszedł Jacek Kozłowski, wojewoda mazowiecki w 2009 roku. Rok później odbyła się już pierwsza uroczystość. W spotkaniach, które przebiegają pod hasłem „Jesteśmy razem” corocznie uczestniczy po kilkuset młodych ludzi, m.in. z Izraela, Brazylii, Polski i Stanów Zjednoczonych.
Uroczystości pod głównym pomnikiem na terenie byłego obozu zagłady poprzedziły warsztaty dla gimnazjalistów i licealistów. Młodzież z Węgrowa, Sadownego, Kosowa Lackiego, Mińska Mazowieckiego, Siedlec, Ostrowi Mazowieckiej, Białegostoku i Sokołowa Podlaskiego przez dwie godziny mieli okazję nie tylko poznać kulturę Izraelczyków, ale również porozmawiać o historii polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata z okolic Treblinki.
Na październikowe spotkanie przybyli także samorządowcy z całego kraju. Specjalnie dla nich w szkole podstawowej w Kosowie Lackim odbyło się szkolenie, podczas którego omówiono prawne i administracyjne aspekty ochrony lokalnego dziedzictwa żydowskiego. Warsztaty poprowadziła mecenas Monika Krawczyk, dyrektor Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Przypomniała ona także o prawie obowiązującym w zakresie poszanowania wolności wyznaniowej oraz zakazy znieważania uczuć religijnych i propagowania faszyzmu.
Główne uroczystości na terenie byłego obozu zagłady rozpoczęły się minutą ciszy. Po odegraniu hymnów państwowych Polski i Izraela sześć zniczy symbolizujących 6 mln ofiar Holocaustu zapalili: Dariusz Piątek, wicewojewoda mazowiecki, Dorota Keller-Zalewska, zastępca dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich, Eli Shaish, dyrektor w Ministerstwie Edukacji Izraela, Jan Słomiak, burmistrz miasta i gminy Kosów Lacki, dwoje Ocalonych oraz młodzież z Izraela, Białorusi i Polski.
– Jesteśmy braćmi jednej ziemi. Wieki wspólnej doli i niedoli, długa wspólna droga, jedno słońce nam przyświeca – recytował poezję Janusza Korczaka Dariusz Piątek. –Słowa te zawsze przychodzą mi na myśl, kiedy jestem w takich miejscach jak Treblinka. Ale przecież przyświeca nam to samo słońce, o którym pisał Korczak, a które przed 70 laty było świadkiem ogromnych tragedii i teraz jest też świadkiem tego, że potrafimy pamiętać. Dlatego tak ważne jest, że w kolejny październikowy dzień spotykamy się właśnie tu, by przypomnieć sobie o własnym losie. Cieszę się, że jest nas coraz więcej. Przyjechaliśmy, aby wspominać naszych przyjaciół, których tak bardzo nam brakuje – kontynuował wicewojewoda. – Treblinka to największy cmentarz na Mazowszu, nie znajdziemy na nim jednak imion ani nazwisk, a mimo to, nie jest miejscem bezimiennym. Gospodarzem każdego z ponad 270 kamieni jest inna miejscowość, z której pochodzili przywożeni tutaj Żydzi. Dla wielu z nich była to podróż w nieznane, nie wiedzieli tego, że wysiadając na stacji oddalonej kilkaset metrów stąd, rozpoczynają ostatni etap swej życiowej drogi. Dla nich jesteśmy razem, pamiętamy, będziemy.
Głos zabrał także Eli Shaish. – Aby oddać hołd pamięci naszych pomordowanych braci i podziękować Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata, w tym miejscu musimy obiecać, że będziemy pamiętać, aby pamiętał świat. W tej straszliwej sytuacji, zła i okrucieństwa dostrzegamy jednak małe światełka nadziei. Jest to opowieść o bohaterstwie i poświęceniu polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, którzy niejednokrotnie przypłacili życiem za pomoc Żydom. To oni pokazali nam swoją bohaterską postawą, że miłość do człowieka jest najważniejszą wartością. Droga młodzieży Izraelska. Podczas naszego pobytu w Polsce wszystko, co usłyszycie powinno w was wzmocnić chęć pozostania człowiekiem za wszelką cenę, musicie przekazywać dalej to, czego się tu nauczycie – apelował dyrektor MEI. – Drodzy świadkowie pamięci, wasze czyny i obecność zapewnia, że płomień pamięci nie zgaśnie. Polsko-żydowski poeta Julian Tuwim napisał w artykule „Pomnik i Grób” – „Jesteśmy tu nie po to, by płakać, lecz aby rozpalić na zawsze płomień walki o zwycięstwo człowieka nad zwierzęciem, miłosierdzia nad okrucieństwem.” Tu w Treblince pochowane są kości nie tylko pomordowanych, lecz także ludzkie sumienie, które powinniśmy wskrzesić. Polacy i Żydzi muszą razem pamiętać i dzięki temu tworzyć dobro i zmienić świat na lepsze.
Spotkanie „Jesteśmy razem” szczególnie wzruszyło Olgę z Brześcia. – W Polsce byłam już kiedyś, ale nigdy w Treblince. Na warsztatach rozmawialiśmy o Holocauście i dowiedzieliśmy się kim są Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata. Tragedia Treblinki została nam przybliżona przed zaplanowanym przyjazdem do Polski w naszym liceum. Teraz wiem na pewno, że miejsce to na zawsze zostanie w mojej pamięci.
Uroczystość zakończyła się częścią artystyczną, przygotowaną przez młodzież Polski i Izraela. Współorganizatorem spotkania było Muzeum Historii Żydów Polskich oraz Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince.