21 października na terenie Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944) przebywali uczestnicy Międzynarodowej Konferencji Korczakowskiej „Janusz Korczak i dzieci. Lekcja przeszłości i nadziei. 80. rocznica śmierci Janusza Korczaka”. Do gości z Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka dołączyli przedstawiciele ze Szkoły Podstawowej im. ppor. Emilii Gierczak z Łącka. Organizatorem spotkania było Muzeum Treblinka we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem im. Janusza Korczaka.
Obecni na piątkowym wydarzeniu oddali hołd Januszowi Korczakowi, Dzieciom i Personelowi Domu Sierot, którzy wraz ze Starym Doktorem zginęli w pierwszych dniach sierpnia 1942 r. w komorach gazowych Treblinki, zwiedzili tereny po byłym niemieckim Obozie Zagłady Treblinka II w towarzystwie przewodników, a także wzięli udział w otwarciu plenerowej wystawy pt. „Kto ucieka od historii, tego historia dogoni. Wystawa w 80. rocznicę śmierci Henryka Goldszmita/Janusza Korczaka”, o której opowiedziała jej kurator, adiunkt Anna Remiszewska. Wystawa jest prezentowana przy parkingu na terenie Muzeum.
Centralnym punktem piątkowych wydarzeń na terenie Muzeum Treblinka było zasadzenie 16 nowych drzewek pamięci w Lesie Korczakowskim. Las Korczakowski jest realizowany we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem im. Janusza Korczaka. Tak jak młode drzewo potrzebuje wytrwałości i troski, żeby stać się silnym, tak ważne jest stałe pielęgnowanie pamięci o wszystkich, którzy byli współtwórcami korczakowskiego systemu wychowawczego. Podmioty, które przystępują do projektu Las Korczakowski mają możliwość wzięcia udziału w cyklicznych warsztatach o tematyce korczakowskiej. W trakcie tych wizyt przedstawiciele instytucji mają również możliwość symbolicznego podlania swojego drzewka i zwiedzenia Muzeum Treblinka w towarzystwie przewodnika. Zasadzenie, a następnie pielęgnowanie drzew, jest formą włączenia biorących udział do aktywnego tworzenia własnych ścieżek pamięci o ważnych postaciach i znaczących wydarzeniach historycznych. Jest również zachętą do ochrony naturalnego środowiska i dbania o przyrodę. Szczegółowe informacje o projekcie dostępne są na stronie internetowej Muzeum Treblinka.
W dniu 21 października nasadzeń dokonali przedstawiciele Zespołu Szkolno-Przedszkolnego. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka z Jaroszowa, Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii im. Janusza Korczaka ze Zgorzelca, UNESCO Janusz Korczak Chair in Social Pedagogy/Katedry UNESCO im. Janusza Korczaka Pedagogiki Społecznej, Janusz Korczak Association Australia, Szkoły Podstawowej im. ppor. Emilii Gierczak z Łącka, Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka/International Janusz Korczak Assocation, Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, Szkoły Podstawowej nr 2 im. Janusza Korczaka z Nowej Rudy, Uczelni Korczaka z Warszawy, Koła Przyjaciół Korczakowa im. Jerzego Zgodzińskiego. Drzewko wkopała także Pani Marta Santos Pais – Specjalna Przedstawicielka Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Przemocy Wobec Dzieci (2009-2019), Dama Orderu Uśmiechu, dr honoris causa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Swoje drzewka w Lesie Korczakowskim zasadzili również przedstawiciele Szkoły Podstawowej nr 23 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu z Torunia, Ghetto Fighter House, Klasztoru oo. Dominikanów Warszawa-Służew, Tunisian Korczak Association oraz Ukrainian Janusz Korczak Association.
Uczestnicy Międzynarodowej Konferencji Korczakowskiej wysłuchali także poruszającego koncertu „Pamięci Janusza Korczaka i Dzieci” w autorskiej aranżacji i wykonaniu Witolda Radomskiego. Artysta jest lokalnym bardem, nauczycielem, entuzjastą życia, założycielem Cyganerii Podlaskiej – niezależnej i nieformalnej grupy zrzeszającej artystów i sympatyków szeroko pojętej sztuki. Witold Radomski przez wiele lat był harcerzem hufca im. Janusza Korczaka w Sokołowie Podlaskim, jest przyjaciela Muzeum Treblinka.
Koncert rozpoczął się utworem Tak jak malował Pan Chagall, inspirowanym malarstwem Marca Chagalla, który powstał jako wyraz sprzeciwu wobec wydarzeń Marca’ 68 r. Jest dziełem dwóch wybitnych twórców: Wojciecha Młynarskiego, autora tekstu i Leopolda Kozłowskiego, kompozytora nazywanego ostatnim klezmerem Galicji. Drugim utworem, który wybrzmiał w tym dniu, była Ballada o Starym Doktorze Ryszarda Marka Grońskiego – pisarza tworzącego dla dorosłych i dla dzieci, dziennikarza, satyryka i poety. Następnie uczestnicy spotkania wysłuchali autorskich, muzycznych interpretacji dwóch wierszy Władysława Szlengela pt. Mała stacja Treblinki i Kartka z dziennika „akcji” oraz wiersza napisanego przez Felicję Raszkin-Nowak pt. Treblinka. Artysta koncert zakończył utworem Stanisława Grochowiaka pt. Elegia na śmierć Janusza Korczaka.
Dobór repertuaru na koncert nie był przypadkowy. Władysław Szlengel nazywany jest poetą getta. W latach 1940-1943 przebywał w getcie warszawskim, gdzie kontynuował działalność pisarską. Zmarł w getcie 8 maja 1943 r. Felicja Raszkin-Nowak jest ocalałą z Zagłady polską żydówką, dziennikarką i pisarką, siostrzenicą białostockiego esperantysty Jakuba Szapiro. Kartka z dziennika „akcji” to jeden ze szczególnie dramatycznych wierszy Władysława Szlengela. Poeta był świadkiem ostatniej drogi Janusza Korczaka, dzieci i personelu warszawskiego Domu Sierot – drogi, która wiodła na Umschlagplatz, skąd wszyscy oni zostali wywiezieni przez Niemców do Obozu Zagłady Treblinka II.
Koncert „Pamięci Janusza Korczaka i Dzieci” był integralnym dopełnieniem tego wyjątkowego dla nas dnia. Wszystkim uczestnikom tych szczególnych dla Muzeum wydarzeń dziękujemy za obecność i inspirację do dalszych działań.
M. S.