Symboliczne odsłonięcie kamienia z napisem Marki na terenie upamiętnienia Obozu Zagłady Treblinka II

16 września miało miejsce uroczyste odsłonięcie kamienia z nazwą miejscowości Marki na terenie upamiętnienia Obozu Zagłady Treblinka II.

Uroczystości rozpoczęły się przywitaniem przez Dyrektora Muzeum Treblinka Edwarda Kopówkę oraz Burmistrza Miasta Marki Jacka Orycha wszystkich zgromadzonych gości.

Dyrektor Muzeum odczytał list przesłany przez Adama Struzika, Marszałka Województwa Mazowieckiego skierowany do uczestników:

[…] Dzisiaj zostawiamy kolejny kamień pamięci w Treblince, który będzie opowiadał następnym pokoleniom, że Niemcy mordowali tu innych ludzi: Polaków, Żydów, Romów, Sinti i inne narody Europy. Tylko dlatego, że hitlerowska ideologia uważała ich za podludzi. Dzisiejsza ceremonia uzmysławia nam wszystkim, jakim koszmarem była ostatnia wojna, okrucieństwo i upadek moralności, gdy bestialsko mordowani byli ludzie niewinni, słabi i bezbronni. Oni już nie powiedzą nic, dlatego oddajemy im hołd odsłaniając kamień z nazwą Marki.

Obecni mieszkańcy Marek, jednego z podwarszawskich miast, oddają hołd pomordowanym Żydom, których około 800 zamieszkiwało tę osadę przed wojną. Ich liczba po utworzeniu przez Niemców getta wzrosła w latach 1940-42 do około 1.200 osób. Byli to także Żydzi z Pustelnika, Strugi, Wyszkowa, Serocka, a nawet z Mławy. 6 kwietnia 1942 roku zostali wywiezieni do getta w Warszawie, a stamtąd do obozu zagłady w Treblince. Ciągle uzupełniamy wiedzę i prawdę o ich wojennych losach. Ufam, że jeśli będziemy je przypominać młodym pokoleniom, tragedia na tak niewyobrażalną skalę nie powtórzy się już nigdy. […]

Następnie głos zabrał Burmistrz Miasta Marki.

W roku 1942 od ośmiuset do tysiąca naszych sąsiadów, mieszkańców Marek, właśnie w tym miejscu straciło swoje życie. […] Tym bardziej cieszę się, że wydarzenie to i fakt, że spotkanie to, doszło do skutku. Chciałbym podziękować wszystkim, którzy zainicjowali to wydarzenie i przyczynili się do niego. […] Jest to niezmiernie ważne, aby o tych wydarzeniach mówić, pamiętać i przekazywać kolejnym pokoleniom.

Rys historyczny o społeczności żydowskiej w Markach przedstawił Antoni Widomski:

Tu zakończyła się w zasadzie historia naszych mieszkańców, naszych żydowskich sąsiadów. Byli z nami kilkaset lat. Żyliśmy razem, wspólnie. […] Kolejność jaką zastosował okupant była następująca: pozbawiono własności, pozbawiono Żydów całego ich majątku, pozbawiono późnej wolności, stłoczono w getcie w Pustelniku, a na końcu pozbawiono ich wszystkich życia. I jesteśmy tu w miejscu, które ma nam o tym przypominać, że cała duża społeczności, nasza społeczność została tu zamordowana i ten kamień będzie nam i nie tylko nam, przypominał. […] Pamiętajmy o nich […].

Po oficjalnych przemowach nastąpiło symboliczne odsłonięcie kamienia z napisem Marki przez Dyrektora Muzeum Treblinka, Burmistrza Miasta Marki oraz Przewodniczący Rady Miasta Marki, Paweł Pniewski..

Na koniec uroczystości zostały złożone wieńce i zapalone znicze pod pomnikiem upamiętniającym Ofiary Obozu Zagłady Treblinka II.

Po zakończeniu oficjalnej części, goście zwiedzili wraz z przewodnikami muzealnymi tereny poobozowe i wystawę.

16 września 2021