24 marca w Polsce obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. W najbliższych dniach na naszym profilu przybliżymy biogramy Sprawiedliwych wśród Narodów Świata z okolic Treblinki.
II wojna światowa nie ograniczyła się do działań na frontach. Na okupowanych terenach, Niemcy wprowadzili niesłychany terror, wymierzony w ludność cywilną, szczególnie w zamieszkującą te tereny od wieków ludność żydowską. Konferencja w Wannsee pod Berlinem, która odbyła się 20 stycznia 1942 r., zajęła się praktyczną realizacją „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. W celu przeprowadzenia tego zadania na terenie Generalnego Gubernatorstwa powstały obozy śmierci w Bełżcu, Sobiborze i Treblince.
Żydzi nie byli mordowani tylko w obozach. Ginęli z rąk okupanta na ulicach miast i miasteczek. Umierali z głodu i pragnienia pozbawieni przez Niemców podstawowych praw człowieka. Pomimo głoszonej przez Niemców antyżydowskiej propagandy, wielu Polaków udzielało schronienia i niosło doraźną pomoc ludności żydowskiej.
15 października 1941 roku Niemcy wydali rozporządzenie o karze śmierci za jakąkolwiek pomoc Żydom, a następnie kary rozszerzyli na tych, którzy o pomocy wiedzieli, lecz Niemcom o tym nie donieśli. Polska była krajem, w którym to barbarzyńskie prawo stosowano dosłownie. Nie znamy dokładnej liczby Polaków ratujących Żydów jak i liczby Żydów uratowanych przez Polaków, jednak: „Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat” (Talmud Babiloński, Sanhedryn, 37a). Polacy takich światów uratowali wiele.
Tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przyznawany jest osobom, które podczas Zagłady bezinteresownie pomagały Żydom. Nadaje go od 1963 r. powołany przez parlament Izraela Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Polacy stanowią największą liczbę wśród odznaczonych tym najwyższym izraelskim odznaczeniem cywilnym. W marcu 2021 r. liczba uhonorowanych tym tytułem osób z Polski wynosiła 7 112.
