Poszukiwania mogił ofiar Treblinki I

W dniu 12 listopada 2019 roku prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie, w ramach śledztwa prowadzonego w sprawie zbrodni dokonanych w latach 1941 – 1944 na więźniach niemieckiego obozu pracy przymusowej Treblinka I, przystąpił do oględzin miejsca, w którym funkcjonował obóz oraz terenu tzw. Miejsca Straceń.

Celem oględzin będzie ustalenie miejsc, w których mogą znajdować się masowe i pojedyncze groby ofiar obozu oraz miejsc egzekucji.

Oględziny będą miały charakter badań powierzchniowych gruntu i zostaną przeprowadzone z udziałem biegłych z zakresu fotogrametrii i systemów informacji przestrzennej, archeologii, kryminalistyki, antropologii i medycyny sądowej, którzy wykorzystają do badań urządzenia specjalistyczne. Do przeprowadzenia tych czynności prokurator powołał zespół biegłych z krajowych i zagranicznych placówek naukowych, a mianowicie z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Politechniki Warszawskiej, University of Science and Technology in Trondheim, Austrian Academy of Sciences oraz Staffordshire University.

Oględziny nie będą połączone z podjęciem ewentualnych szczątków ludzkich, które mogą się znajdować w badanych miejscach, bowiem celem planowanych czynności jest wyłącznie ustalenia miejsc, w których znajdują się mogiły ofiar oraz miejsc egzekucji.

O terminie rozpoczęcia czynności oględzin powiadomiono Naczelnego Rabina Polski oraz Prezesa Stowarzyszenia Romów Polskich.

Karny Obóz Pracy Treblinka I funkcjonował od lata 1941 r. do końca lipca 1944 r. Dokładna liczba więźniów obozu nie jest znana. Przyjmuje się, że osadzono tu przeszło 20 000 więźniów, z czego około 10 000 zmarło na skutek chorób, niewolniczej pracy, ekstremalnych warunków bytowych, zostało zakatowanych lub rozstrzelanych.

Miejsce Straceń początkowo było cmentarzem, gdzie grzebano więźniów Obozu Pracy, którzy zostali skazani na śmierć za wykroczenia obozowe, zmarli podczas ciężkich prac, z chorób i wycieńczenia. Przywożono tu również osoby z więzień Gestapo z Sokołowa Podlaskiego oraz z Warszawy. W dniu 2 marca 1942 r. zostało tu rozstrzelanych około 100 osób przywiezionych z więzienia Pawiak i al. Szucha. Wśród zamordowanych byli działacze Stronnictwa Pracy (m.in. poseł Stanisław Ratajczyk), działacz oświatowy Jędrzej Cierniak, oficerowie Wojska Polskiego oraz inni aresztowani. Egzekucji dokonywano na zarządzenie gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera. W okolicy Obozu Pracy Treblinka I dokonywano również egzekucji na Romach i Sinti. Dokładna liczba pomordowanych również w tym przypadku nie jest znana. Egzekucje w pobliżu obozu Treblinka I były dokonywane do ostatniego dnia jego funkcjonowania.

13 listopada 2019