W dniu 19.09.2019 r. młodzież z Polski i Izraela oraz przedstawiciele władz obu krajów już po raz dziesiąty spotkali się, by uczcić pamięć i oddać hołd pomordowanym w Obozie Zagłady Treblinka II. Spotkanie „Jesteśmy Razem” jest wspólnym projektem Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego
i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizowanym we współpracy z Ministerstwem Edukacji Izraela, zaś partnerami projektu są: Burmistrz Kosowa Lackiego oraz Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski Obóz Zagłady i Obóz Pracy (1941-1944).
Jak co roku, w spotkaniu wzięło udział kilkuset uczniów z Polski i Izraela, dla których zorganizowane zostały warsztaty integracyjno-edukacyjne w Liceum Ogólnokształcącym im. Orła Białego w Kosowie Lackim. Warsztaty miały na celu zbliżyć do siebie młodzież z obu krajów poprzez edukację historyczną oraz zapoznać ich z historią Obozu Zagłady. W trakcie warsztatów młodzi ludzie mieli również okazję porozmawiać o wspólnej historii i poznać nawzajem swoją kulturę i język. Podczas warsztatów miała miejsce prezentacja „Aaron Elster – Ocalały z Sokołowa Podlaskiego”, która została przygotowana przez uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Curie-Skłodowskiej w Sokołowie Podlaskim.
Oficjalna ceremonia rozpoczęła się od złożenia wieńców przy Żwirowni i Pomniku Ofiar Karnego Obozu Pracy na terenie Miejsca Straceń.
Po oddaniu hołdu na Miejscu Straceń, zgromadzeni udali się na teren Obozu Zagłady. Uroczystości rozpoczęły się minutą ciszy. Następnie Orkiestra Reprezentacyjna Komendy Głównej Policji odegrała hymny Izraela i Polski. Zaproszeni goście przed Pomnikiem Ofiar Obozu Zagłady zapalili 6 zniczy upamiętniających sześć milionów Ofiar Holokaustu:
- Znicz Pamięci zapalił pan Zdzisław Sipiera , Wojewoda Mazowiecki;
- Znicz Sprawiedliwych zapaliła pani Tal Ben-Ari Yaalon, Charge d’Affaires ad interim Ambasady Izraela w Polsce;
- Znicz Pamięci Janusza Korczaka zapalił pan Zygmunt Stępiński, p. o Dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN;
- Znicz Przyjaźni Między Narodami zapalił pan Jan Słomiak, Burmistrz Miasta i Gminy Kosów Lacki
- Znicz Oporu i Bohaterstwa zapaliła pani Ester Kamari, Świadek Historii;
- Znicz Nadziei zapaliła wspólnie młodzież Polska i Izraelska.
Wśród tegorocznych uczestników spotkania byli również: Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej Bogdan Łasica, Komendant Wojewódzki Policji zs w Radomiu Zbigniew Mikołajczak, Mazowiecka Kurator Oświaty Aurelia Michałowska, Zastępca Dyrektora Muzeum Getta Warszawskiego Aleksandra Skibniewska, Pełnomocnik Wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Judyta Rozbicka-Prokopowicz, Wójt Gminy Małkinia Górna Bożena Kordek, delegacje z Instytutu Pamięci Narodowej, Związku Harcerstwa Polskiego oraz Muzeum Domu Rodziny Pileckich.
Do zgromadzonych na tegorocznej uroczystości list skierował Prezes Rady Ministrów pan Mateusz Morawiecki:
(…) Holokaust i inne zbrodnie niemieckiej III Rzeszy stały się trwałym piętnem nie tylko historii XX wieku, ale całych dziejów ludzkości. Nie tylko Europy, ale całego świata. Jak Treblinka, największy polski cmentarz wojenny, przede wszystkim Żydów – obywateli państwa polskiego, stała się szczególnie bolesnym symbolem tego piętna, tak całość doświadczeń II wojny światowej na zawsze pozostanie integralnym elementem naszych tożsamości, zarówno polskiej jak i izraelskiej. Pamięć o przeszłości należy do naszych największych obowiązków, jako ludzi i jako obywateli(…). Wsłuchujmy się we wszelkie wezwania do dialogu, współpracy i partnerstwa. Twórzmy świat, w którym każdy człowiek, każda rodzina i każdy naród będą czuć się bezpiecznie; świat pokoju, którego filarami będą, jak uczył święty Jan Paweł II: prawda, sprawiedliwość, miłość i wolność(…).
Do uczestników spotkania „Jesteśmy razem”, a przede wszystkim – do obecnej młodzieży z Polski
i Izraela – przemówiła pani Tal Ben-Ari Yaalon, Charge d’Affaires ad interim Ambasady Izraela w Polsce. Przytoczyła historię nastoletniego Michaela Lazarowicza, który w 1942 r. trafił z likwidowanego getta w Częstochowie do Treblinki. Przydzielono go tu do sortowania zagrabionego pomordowanym mienia. Po dwóch traumatycznych tygodniach zdołał zbiec. Ocaliła go i dała mu schronienie polska rodzina. Wrócił do Częstochowy i tam, w ukryciu, doczekał końca wojny. Ta opowieść:
Otwiera oczy i wskazuje na specjalne więzi pomiędzy Polakami i Izraelczykami i powinna nam przyświecać w tworzeniu stosunków między naszymi narodami. Jestem wzruszona stojąc tu przed Wami, przyszłe pokolenia Polski i Izraela. Stoi przed Wami ważna misja i nie mam wątpliwości, że spełnicie ją godnie. Musicie pamiętać o Ofiarach nazistów i ich pomocników: Żydach, Romach i innych, którzy tu zostali zamordowani pomiędzy lipcem 42 i październikiem 43 roku. Około 900 tysięcy zgładzono tutaj. Liczba, która jest nie do pojęcia i rozum nie ogarnia, że wydarzyło się tyle zła w tym pięknym, zacisznym miejscu. Musicie o nich wszystkich pamiętać i dbać, aby pamięć o nich nie zaginęła. Ale naszym obowiązkiem jest nie tylko pamięć, ale również wyciągnięcie wniosków, aby coś takiego nigdy więcej się nie wydarzyło. Na każdego z nas przypada moralny obowiązek walki
z antysemityzmem, uprzedzeniami i nienawiścią. Wasze spotkania, droga młodzieży, służą temu celowi. Rozmawiajcie, poznawajcie się wzajemnie, poznajcie wspólne zainteresowania i zobaczcie jacy jesteśmy podobni i nigdy nie zapominajcie, że ludzie wszędzie są tacy sami(…)
List do uczestników spotkania „Jesteśmy Razem” wystosowała również pani Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polski Elżbieta Witek:
(…) Spotkania młodzieży polskiej i izraelskiej „Jesteśmy Razem” już tradycyjnie odbywają się w Treblince i Kosowie Lackim – miejscowościach które mają dzisiaj dla nas niewątpliwie symboliczne znaczenie. Polska ziemia bowiem, z którą los związało tak wielu Żydów, stała się, za sprawą zbrodniczego okupanta, miejscem ich zagłady. Największym cmentarzem tego narodu na świecie. Dlatego czujemy się zobowiązani do zachowania pamięci o tej wielkiej tragedii ku przestrodze przyszłych generacji. (…)Urokliwe miasteczko, które promieniowało energią i różnorodnością zostało zamienione przez niemieckiego okupanta w przedsionek piekła Treblinki (…). Nazistowski Obóz Zagłady i Pracy stał się pomnikiem wielkiego ludzkiego cierpienia. Pomnikiem śmierci wielu tysięcy ludzi, których zgładzono w imię szalonych ideologii(…). Bezmiar tej zbrodni zmusza do wyciszenia i zadumy. Pamięć o Ofiarach Treblinki jest zobowiązaniem do tego, by nigdy już więcej nie budować świata w oparciu o doktryny i ideologie, które z naturalnych różnic między ludźmi gotowe są uczynić powód do różnicowania ich człowieczeństwa i praw ludzkich(…).
Licznie zgromadzona młodzież biorąca udział w spotkaniu przygotowała, wraz ze swoimi opiekunami, przejmującą oprawę artystyczną. Młodzi ludzie pochodzący z obu krajów wspólnie recytowali wiersze oraz śpiewali pieśni nawiązujące tematyką do trudnej i bolesnej historii upadku człowieczeństwa, jaki miał miejsce podczas II wojny światowej. Wydźwięk tej artystycznej części był wyjątkowy, szczególne tu w Treblince, na polanie kryjącej szczątki pomordowanych. Spotkanie oraz uroczystości, będące jego kulminacyjną częścią były doskonałą płaszczyzną do lepszego poznania się i wzajemnego zrozumienia izraelskiej i polskiej młodzieży.