Już po raz piąty na terenie Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince odbyła się pilotażowa edycja projektu edukacyjnego „Jesteśmy razem”. W uroczystościach upamiętniających zagładę narodu żydowskiego wzięli udział przedstawiciele władz Polski, Izraela, reprezentanci ambasady w USA, Litwy i Białorusi, a także licealiści z obydwu krajów oraz polscy samorządowcy.
W ramach projektu zorganizowane zostały warsztaty dla młodzieży oraz spotkanie przedstawicieli samorządów z województwa mazowieckiego. Licealiści z Kosowa Lackiego, Ostrołęki, Konstancina, Ostrowi Mazowieckiej, Węgrowa, Sokołowa Podlaskiego, Łochowa, Siedlec, Sadownego, Warszawy, Płocka, Mińska Mazowieckiego i Białegostoku oraz uczniowie z American School of Warsaw i Izraelczycy spotkali się w gmachu Zespołu Szkół im. Orła Białego w Kosowie Lackim oraz w Zespole Szkół im. Stanisława Staszica w Małkini. Tam 24 edukatorów Forum Dialogu Między Narodami zadbało o integrację grup polsko-żydowskich. Młodzież miała szansę porozmawiać nie tylko o Polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata i zgładzonym w Treblince Januszu Korczaku, ale również dowiedzieć się o tradycjach i zwyczajach panujących w Polsce i Izraelu, poznać kilka liter i słów w języku polskim i hebrajskim, a także pograć w kalambury i rebusy.
Spotkanie dla samorządowców zorganizowano w Szkole Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W panelu „Karski – niesamowity Sprawiedliwy” głos zabrał dr Łukasz Kamiński, prezes IPN, Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski, Piotr Kowalik z Muzeum Historii Żydów Polskich oraz Joanna Król, autorka projektu „Karski – niedokończona misja”.
Po zakończeniu warsztatów wszyscy uczestnicy projektu udali się do byłego Obozu Zagłady w Treblince. Tam, pod pomnikiem głównym o godz. 15.30 minutą ciszy uczczono pamięć zamordowanych Żydów. Następnie Orkiestra Reprezentacyjna Polski odegrała hymny państwowe Polski i Izraela. Kolejnym punktem programu było zapalenie symbolicznych zniczy, będących przypomnieniem 6 milionów ofiar Holocaustu. Znicze zapalili Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski, Włodzimierz Paszyński, zastępca Prezydenta miasta Warszawy, ambasador Izraela Anna Azari, Dany Rosner, dyrektor departamentu młodzieży i społeczeństwa Ministerstwa Edukacji Izraela, ocalona Hana Malisdorf oraz młodzież z Izraela i Polski.
– Pochodzę z pierwszego powojennego pokolenia, które okrucieństwa wojny i zagłady narodu żydowskiego, Romów i okrucieństwa niemieckich zbrodni na Polakach osobiście nie przeżywało. To była trauma naszych rodziców. I choć w moim domu o wojnie się nie mówiło, to przecież całe moje dzieciństwo było nią przesiąknięte – mówił podczas uroczystości Jacek Kozłowski. – Wojna była głównym tematem kręconych wówczas filmów, wydawanych książek, a my dzieci w wojnę bawiliśmy się na podwórku co najmniej tak często, jak graliśmy w piłkę nożną. O zagładzie narodu żydowskiego w tamtych latach dzieciom nie mówiono. Może to było dla nas zbyt trudne. Teraz powoli odkrywamy coraz więcej prawdy o tym strasznym czasie, bo Treblinka to nie tylko obóz zagłady pojedynczych ludzi, ale cmentarz setek polsko-żydowskich miast i miasteczek, które po wojnie nigdy już nie były takie same. Tę wspólną przeszłość wciąż jeszcze znaczą widoczne ślady przeszłości i coraz częściej upamiętniają nowo wybudowane tablice, pomniki oraz uroczystości organizowane w rocznicę wywiezienia i zagłady ludności żydowskiej. Dziś w Treblince jesteśmy znów razem, Żydzi i Polacy razem z tymi, którzy tu zostali na zawsze – Januszem Korczakiem i jego dziećmi z sierocińca, setkami tysięcy, a nawet milionem anonimowych mieszkańców tej ziemi – dodał na zakończenie Wojewoda Mazowiecki.
Głos zabrała także ambasador Izraela Anna Azari. – Przed nami stoi najważniejsze zadanie. Pamiętając tą niezwykłą i bardzo bolesną historię, musimy nawzajem się poznawać i budować kolejne tysiąc lat wspólnej historii, która będzie oparta na relacjach międzyludzkich i zrozumieniu siebie. Cieszę się widząc was tak licznie zgromadzonych, gdyż pokazuje to, że te wspólnie podjęte zadania są rzeczywistością – dziękowała młodzieży Azari.
Podniosły charakter uroczystości podkreślała też dwujęzyczna słowno-muzyczna część artystyczna przygotowana przez młodzież z Polski i Izraela. – Dzięki rozmowie w języku angielskim mogliśmy nie tylko się poznać, ale również wymienić adresami na facebooku i Instagramie. Izraelczycy są bardzo ciekawymi ludźmi. Nie spodziewałyśmy się, że są aż tak tolerancyjni i po prostu mili. Bardzo spodobały nam się też piosenki w języku hebrajskim. Na pewno na długo zapamiętamy osoby z warsztatów i widok tańczących pod pomnikiem głównych radosnych Izraelczyków – zapewniały Ola i Marta z Kosowa Lackiego.
– W mojej pamięci pozostanie wyjątkowa atmosfera, która panowała zarówno podczas warsztatów, jak i podczas uroczystości. Uważam, że miło jest poznać kogoś z Izraela, tym bardziej, że nigdy nie miało się z kimś takim do czynienia. Takie projekty jak „Jesteśmy razem” uczą więc nie tylko tolerancji, ale także zaspokajają ciekawość w poznaniu drugiego człowieka – podsumował Kamil z liceum z Łochowa.
A.KORCZAK, fot. A.KORCZAK