W trójkącie małych wsi Maliszewa, Poniatowo i Wólka Okrąglik, w powiecie sokołowskim, 6 km od stacji kolejowej Treblinka, znajdowała się żwirownia. To od niej zaczęła się historia karnego obozu pracy.

We wrześniu 1939 r. wojska niemieckie zajęły te tereny. Przygotowując się do napaści na Związek Radziecki, władze niemieckie zwróciły większą uwagę na to miejsce. Wybudowano wówczas betonową drogę łączącą Małkinię z Kosowem Lackim, czerpiąc surowiec z pobliskiej żwirowni. Starostą powiatowym, rezydującym w Sokołowie Podlaskim, był wówczas Sturmbannführer Ernst Gramss. Z jego inicjatywy powstała spółka mająca na celu produkcję betoniarską opartą na surowcu pozyskiwanym ze żwirowni.

W związku z funkcjonowaniem spółki betoniarskiej i problemami, jakie przeżywała, zaistniał brak taniej siły roboczej. Po ataku Niemców na Związek Radziecki zaprzestano nawet na krótko wydobywać żwir. Wówczas to Gramss wpadł na pomysł powołania obozu pracy. Powstał on późnym latem 1941 r. Komendantem obozu został SS-Hauptsturmführer Theo van Eupen. Związany był on z Wojskową Administracją Kwaterunkową, która przed napaścią na ZSRR miała na tym terenie siedzibę w Sokołowie Podlaskim. Po szybkim marszu na wschód, pozostał majątek wojskowy zgromadzony w Sokołowie Podlaskim, Węgrowie, Kosowie Lackim i obozie leśnym koło Repek. Najprawdopodobniej baraki magazynowe z tych miejsc posłużyły do budowy obozu, który przeznaczony został dla „opornych elementów” z powiatu sokołowsko-węgrowskiego i liczył w pierwszych dniach istnienia kilkudziesięciu więźniów. Mieścił się on w zabudowaniach gospodarczych przy żwirowni, w pobliżu rampy kolejowej i podlegał lokalnym władzom administracyjnym. Oficjalnie usankcjonowano funkcjonowanie obozu zarządzeniem gubernatora dystryktu warszawskiego, Ludwiga Fischera, nastąpiło dnia 15 listopada 1941 r.

O funkcjonowaniu obozu powiadomiono dodatkowo opinię publiczną poprzez plakaty i prasę warszawską – „Nowy Kurier Warszawski” nr 227 z 22/23 listopada 1941 r. oraz nr 289 z 6/7 grudnia 1941 r. Władze niemieckie stwarzały pozory, iż osadza się tu wyłącznie „element kryminalny”. Zsyłano tu ludność cywilną w odwecie za akcje zbrojne polskiego podziemia, za nieprzestrzeganie godziny policyjnej, za podejrzenie o pomoc zbiegłym i ukrywającym się jeńcom radzieckim, za przejawy oporu przedstawicielom władzy okupacyjnej (np. popchnięcie żandarma).

Początkowo obóz nosił nazwę „Arbeitserziehungslager” (Wychowawczy Obóz Pracy), później został oficjalnie nazwany „Der SS- und Polizeiführer im Distrikt Warschau Arbeitslager Treblinka”. W odróżnieniu od powstałego później obozu zagłady, obóz pracy otrzymał nazwę Treblinka I.