14 czerwca 2024 roku na terenie Muzeum Treblinka odbyły się uroczyste obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady został ustanowiony uchwałą Sejmu RP z 8 czerwca 2006 r. Obchody tego święta wyznaczono na 14 czerwca. Tego dnia, w 1940 r. do obozu koncentracyjnego Auschwitz przybył pierwszy transport polskich więźniów politycznych. Ta pierwsza grupa więźniów dotarła do obozu z Tarnowa, wśród 728 osób byli żołnierze Wojska Polskiego, członkowie organizacji niepodległościowych, harcerze, studenci a także niewielka grupa polskich Żydów. Dzień ten przyjmuje się jako rozpoczęcie funkcjonowania KL Auschwitz.
Uroczystości rozpoczęły się o godzinie 10.00 od prezentacji utworów z płyty, zmarłego Witolda Radomskiego, który co roku, zapewniał oprawę muzyczną podczas obchodów. Następnie zgromadzonych Gości przywitał Dyrektor Muzeum Treblinka, Edward Kopówka. W swoim wystąpieniu przypomniał:
Za każdą ofiarą stoi cierpienie jakie nigdy nie powinno mieć miejsca. Mimo ciągłych nawoływań „Nigdy więcej” wiele osób nadal doświadcza działań wojennych. W tym szczególnym dniu pragniemy oddać hołd wszystkim pomordowanym podczas II wojny światowej. W naszej instytucji pielęgnujemy pamięć o nich i przypominamy zwiedzającym, w sposób szczególny młodym osobom, o tolerancji wobec drugiego człowieka.
Następnie do zgromadzonych przemówili: Iwona Kublik, Burmistrz Miasta Sokołów Podlaski oraz Elżbieta Żero, potomek Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
W tym dniu medalem „Zasłużony dla Muzeum Treblinka” stanowiącego uhonorowanie szczególnych zasług na rzecz Muzeum Treblinka niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady i obozu pracy (1941-1944), został odznaczony Pan Krzysztof Bukowski, prokurator IPN, prowadzący śledztwo i badania na temat obozów w Treblince.
Dyrektor Muzeum Treblinka, został uhonorowany odznaką „GWIAZDA NIEPODLEGŁOŚCI” nadaną przez Zarząd Główny Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Jubileuszowa odznaka nadawana jest osobom uczestniczącym w wyzwoleniu Polski spod niemieckiej okupacji, a także osobom i podmiotom zbiorowym zasłużonym w dziele upowszechniania i utrwalania tradycji walk wyzwoleńczych.
Część artystyczna rozpoczęła się od opowieści ocalałej z Holokaustu Sary Mężyńskiej. Na przełomie 1942 i 1943 r. rodzina Miłkowskich z Drohiczyna: Adolf, Bronisława, Maria, Władysław, Lucjan, Helena, Danuta, Leontyna, Aniela i Jadwiga w swoim domu przechowali aż do wyzwolenia Sarę. Nazwali ją Zosią i otoczyli opieką na równi ze swoimi dziećmi. Po zakończeniu wojny mimo protestów Bronisławy, Zosia została odebrana rodzinie przez osoby narodowości żydowskiej i przewieziona do Izraela. Historię ocalałej Żydówki z Drohiczyna przedstawili Państwo Milena i Zbigniew Kosińscy.
Podczas uroczystości, przybliżona została także historia Drohiczyna przez Pana Roberta Krakowiaka.
Następnie zgromadzeni przeszli na teren upamiętnienia Obozu Zagłady, gdzie nastąpiło symboliczne odsłonięcie kamienia z napisem „Drohiczyn”. Dokonali tego: Dyrektor Muzeum Treblinka, przedstawiciele władz z Drohiczyna, przedstawiciele rodziny ocalałej z Holokaustu Sary Mężyńskiej, potomkowie Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
W uroczystościach udział wzięli:
- płk Czesław Lewandowski – Prezes Zarządu Głównego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych
- Elżbieta Sadzyńska – Sekretarz Generalny Zarządu Głównego ZKRPiBWP
- Józef Maliński – Skarbnik Zarządu Głównego ZKRPiBWP
- Zbigniew Gołąbek – Wiceprezes Zarządu Głównego ZKRPiBWP
- Zbigniew Czaplicki – Pełnomocnik Marszałka ds. Kombatantów
- Bina, Michael, Raye i Neriya Yabkovitch – Potomkowie Sary Mężańskiej Ocalonej z Holokaustu
- Maria Aleksandra Kuriata, Adam Dudziński, Elżbieta Żero, Anna Łowczyk, Andrzej Żero – Potomkowie Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata
- Alicja Cichoń – Kierownik Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Siedlcach
- Bartłomiej Pieńkowski – Wicestarosta Ostrowski
- Iwona Kublik – Burmistrz Miasta Sokołów Podlaski
- Marek Renik – Wicestarosta Powiatu Węgrowskiego
- Łukasz Karpiel – Zastępca Wójta Gminy Małkinia Górna
- Urszula Tomasik– Radna Rady Miejskiej w Drohiczynie
- Katarzyna Jakubaszek – Zastępca Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z Urzędu Gminy Ceranów
- kanonik mgr Wiesław Niemyjski – Proboszcz Parafii Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie
- Krzysztof Nagórny – Wikariusz Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni
- Agnieszka Gaś – Dyrektor Zespołu Szkół im. Stanisława Staszica w Małkini Górnej wraz z Wojciechem Hadałą i młodzieżą
- Krzysztof Bukowski – Prokurator Instytutu Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Szczecinie Delegatura w Koszalinie
- Zofia Chyra-Rolicz, członek Rady Muzeum przy Muzeum Treblinka
- dr Katarzyna Person – Zastępca Dyrektora ds. Naukowych i Wystawienniczych Muzeum Getta Warszawskiego
- dr Grzegorz Wodziński i Karolina Paćko – Muzeum Więzienia Pawiak
- Małgorzata Iwańska-Kania – Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sokołowie Podlaskim
- Ewa Siwek – Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Małkini Górnej
- Karolina Kolbuszewska – Dyrektor Muzeum – Domu Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej
- Andrzej Jankowski – Fundacja Zapomniane
- hab. Tomasz Nowak prof. Uniwersytetu w Siedlcach
- Marek Fiuk – twórca medalu „Zasłużony dla Muzeum Treblinka”
- Milena, Zbigniew, Róża, Marek Kosińscy, Robert Maciej Krakowiak, Roman Kuriata, Karol Koc, Marek Żero, Jerzy Jaskólski, Joanna Krzyżewska, Piotr Sitkiewicz, Irena Chlebińska, Urszula Chlebińska, Katarzyna Marczak, Maja Mateńka, Ewa Brochocka- Trela, Grażyna Dudzińska, Iwona Żero
- Klub „Senior+” z Małkini Górnej
- Przedstawiciele prasy: Hanna Chromińska – Tygodnik Ostrołęcki, Marek Krasowski – Drohiczyn.info
Zwieńczeniem uroczystości było złożenie wieńców pod pomnikami na terenie upamiętnienia Obozu Zagłady i Miejsca Straceń.
Wszystkim obecnym serdecznie dziękujemy za przybycie.