Pomnik na polanie w Miejscu Straceń ma formę niejednolitej ściany wykonanej z czerwonego piaskowca o wymiarach: 12m długości, 2,7m wysokości, 1,6m szerokości. Swoim wyglądem nawiązuje do ściany straceń. Zbudowany jest z bloków, które kształtem przypominają krople krwi. Powtarzającym się motywem są wyżłobione w kamieniu cztery proste, pionowe linie. Można je interpretować jako więźniarskie pasiaki (choć w Karnym Obozie Pracy Treblinka I więźniowie nie nosili pasiaków) lub ślady po kulach. Pomnik jest surowy, pozbawiony zarówno akcentów rzeźbiarskich, jak i napisów. Przed frontem pomnika leży płyta o długości 12m i szerokości 2,25m, która również wykonana jest z czerwonego piaskowca. Jej kształt przywodzi na myśl dwie płyty nagrobne, których krawędzie zagłębione są w ziemi. Na płycie wyryto napis: „W hołdzie pomordowanym”. Do pomnika prowadzą „łezki”, czyli nieregularne formy z czerwonego piaskowca, które symbolizują krople krwi lub łzy cierpienia więźniów. Pomnik wkomponowany jest w ścianę lasu otaczającą polanę.
Uroczyste odsłonięcie upamiętnienia nastąpiło 10 maja 1964 r. Jego autorem jest Franciszek Strynkiewicz – profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, który był generalnym projektantem całego założenia przestrzenno-architektonicznego w Miejscu Pamięci Treblinka.
Przy alejce za pomnikiem znajduje się zwieńczony krzyżem kopiec, który został usypany przez dzieci szkolne we wrześniu 1947 r. Kryje kości ofiar, które zebrano wówczas na terenie poobozowym. Jest to pierwsze upamiętnienie Karnego Obozu Pracy Treblinka I. Zbiorowe mogiły znajdujące się w lesie otaczającym polanę z głównym pomnikiem zostały oznaczone betonowymi krzyżami o wysokości 1 m. Pojedynczymi krzyżami w głębi lasu oznaczono także inne zlokalizowane groby. Na większości krzyży umieszczono symboliczne tabliczki z nazwiskami ofiar.
30 lipca 2014 r. nastąpiło uroczyste odsłonięcie i poświęcenie upamiętnienia Romów i Sinti pomordowanych w Treblince. Kształt, jak również wykorzystany do jego stworzenia czerwony piaskowiec, nawiązują do istniejącego już w tym miejscu monumentu. Na pomniku znajduje się tablica z inskrypcją w języku polskim, romskim i angielskim z wygrawerowanym wierszem Teresy Mirgi: „Na świecie bywałem, krótko wędrowałem, zostałem wezwany, na inne bywanie” oraz napis: „Pamięci Romów i Sinti zamordowanych przez niemieckich okupantów w karnym obozie pracy i obozie zagłady w latach II wojny światowej. Ból i cierpienie ofiar zabrała ziemia, która kryje prochy tysięcy niewinnych ludzi. Pochylamy głowy nad waszą męczeńską śmiercią. Związek Romów Polskich z siedzibą w Szczecinku, Rada Ochrony Pamięci walk i Męczeństwa. 2014 rok.
Projekt pomnika powstał po konsultacjach z prezesem Związku Romów Polskich z siedzibą w Szczecinku – panem Romanem Chojnackim. Pomnik oraz napis sporządził i wykonał, po jego zatwierdzeniu przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Konserwatora Zabytków pan Sławomir Jackowski z Firmy Kamieniarskiej z Kiełczewa.
M.S.