7 września 2024 r. na terenie Muzeum Treblinka odbyły się uroczystości patriotyczno-religijne ku czci Ofiar Obozu Pracy Treblinka I oraz II wojny światowej. Organizatorem uroczystości była parafia pw. Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni oraz Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944).
Uczestnicy spotkali się przy Żwirowni, miejscu niewolniczej pracy więźniów Treblinki I. Z tego miejsca rozpoczęła się Droga Krzyżowa pod przewodnictwem ks. kanonika Józefa Poskrobko, proboszcza parafii w Prostyni.
Na Miejscu Straceń wszystkich zgromadzonych przywitał Dyrektor Muzeum Treblinka dr Edward Kopówka i ks. Proboszcz z Prostyni.
Następnie przy symbolicznych pomnikach upamiętniających zamordowanych w obozie Polaków, Żydów, Romów i Sinti została odprawiona polowa Msza Święta. W tym roku, ks. Biskup Senior Tadeusz Pikus, podczas wygłoszonej homilii przypomniał:
Stajemy dziś w miejscu, które przypomina nam o najciemniejszych rozdziałach ludzkiej historii. Treblinka – to słowo napełnia nas smutnym przerażeniem, ale także obowiązkiem pamięci. Nie wolno zabić pamięci. Tutaj życie ludzkie było brutalnie i systematycznie niszczone, to co się tutaj wydarzyło było sprzeczne z każdym Bożym przykazaniem, każdą zasadą miłości i sprawiedliwości. Treblinka była miejscem męki i śmierci niewinnych ludzi. Ludzi, którzy niczym nie zasłużyli na taki los. Którzy zostali oderwani od swoich rodzin. Od swoich marzeń, od swojego życia.
W uroczystościach, jak co roku, wzięli udział potomkowie byłych więźniów Obozu Pracy w Treblince oraz Ofiar straconych na Miejscu Straceń.
Podczas spotkania obecni byli przedstawiciele władz samorządowych i państwowych:
- Minister Lech Parell Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, reprezentowanego przez Katarzynę Leciejewską;
- Izabela Wrona z Delegatury Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Siedlcach;
- Marcin Grochowski, Kierownika Delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce;
- Dariusz Tomczak z delegatury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, reprezentującego Marszałka Adama Struzika;
- Ewa Olszewska – Członek Rady Powiatu Sokołowskiego;
- Jan Słomiak – Burmistrz Miasta i Gminy Kosów Lacki wraz z Panią Sekretarz Danielą Prokopczuk, Przewodniczącym Rady – Arkadiuszem Mleczko oraz Radną Ewą Arciechowską;
- Dariusz Stanisław Rafalik – Wójt Małkini Górnej wraz z Panem Piotrem Krzepickim Przewodniczącym Rady Gminy i Panią Ewą Szymanik, Kierowniczką Referatu Oświaty;
- Przedstawiciele Rady Sołeckiej z Prostyni na czele Sołtysem Panem Adamem Wujkiem;
- Członkowie Rady Muzeum przy Muzeum Treblinka na czele z Panią Profesor Zofią Chyrą- Rolicz;
- Stanisław Stankiewicz – Prezes Centralnej Rady Romów;
- Zbigniew Siemko – Komendant Regionu Straży Ochrony Kolei w Warszawie;
- Maciej Wójcicki – Zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Sokołów;
oraz przedstawiciele:
- Joanna Gierczyńska – Kierownik Muzeum Więzienia Pawiak, Oddział Muzeum Niepodległości;
- Artur Ziontek z Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Kosowie Lackim;
- Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kosowie Lackim wraz z sztandarem, na czele z Panią Dyrektor Moniką Denisiuk-Świstek i gronem pedagogicznym;
- Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Prostyni wraz ze sztandarem, na czele z Panią Dyrektor Agnieszką Steć;
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Curie Skłodowskiej z Małkini Górnej wraz z sztandarem,
- Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kiełczewie wraz ze sztandarami, na czele z Dyrektorem Andrzejem Korosiem;
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Fryderyka Chopina w Małkini wraz ze sztandarami, w tym pocztem przekazanym przez Armię Krajową obwodu „Opocznik” na czele z Panią Dyrektor Martą Jesionek;
- Szkoła Podstawowa im. Księdza Jana Twardowskiego w Glinie wraz ze sztandarem, na czele z Dyrektor Justyną Brzozowską i opiekunami;
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Janusza Korczaka w Łochowie wraz ze sztandarem, na czele z Panem Dyrektorem Sylwestrem Guzkiem;
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka z Jasienicy wraz ze sztandarem i Delegacją;
- Szkoła Podstawowa w Orle, na czele z Panią Dyrektor Małgorzatą Dmochowską;
- Zespół Szkół w Kosowie Lackim wraz z sztandarami, na czele z Panią Dyrektor Hanną Przesmycką;
- Zespół Szkół Salezjańskich w Sokołowie Podlaskim wraz ze sztandarem i opiekunem Księdzem Mariuszem Skawińskim;
- Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Małkini Górnej wraz z sztandarami, na czele z Panią Dyrektor Agnieszką Gaś i Panem Wojciechem Hadałą;
- Harcerze z Hufca ZHP Sokołów Podlaski im. J. Korczaka wraz ze sztandarem, na czele z księdzem Kapelanem Arturem Rogowskim;
- Żołnierze z 22 Wojskowego Ośrodka Kartograficznego w Komorowie wraz z Dowódcą Pułkownikiem Leszkiem Iwańcem;
- Sadowieński Klubu Seniora;
- Klub Motocyklowy „Stajnia”;
- Przedstawiciele prasy lokalnej.
Ponadto dyplomem uznania Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych więźniów politycznych otrzymała Dyrektor ds. administracyjno- gospodarczych Pani Iwona Wasilewska oraz Ilona Flażyńska, asystent muzealny.
Podczas uroczystości została zaprezentowana wystawa w związku z 80. rocznicą likwidacji obozu pt. „Treblinka I – Niemiecki Obóz Pracy nie tylko dla Polaków”. Ekspozycja miała charakter plenerowy. Składała się z 10 tablic, na których przedstawione zostały biogramy więźniów oraz relacje z likwidacji obozu. Nie zabrakło zdjęć artefaktów pozyskanych podczas badań archeologicznych. Autorami wystawy są pracownicy Muzeum Treblinka. Na potrzeby wystawy został opublikowany katalog.
Uczestnicy mieli możliwość wysłuchania aranżacji piosenki obozowej. Tekst został przekazany do Muzeum Treblinka przez Krystynę Grabowską, byłą więźniarkę Obozu Pracy. Za śpiewanie tej piosenki więźniowie byli karani chłostą. Jest to jeden z utworów z płyty, zmarłego Witolda Radomskiego.
Na zakończenie zostały złożone wieńce i zapalone znicze przed pomnikiem upamiętniającym Ofiary byłego Obozu Pracy. W tak ważnym dniu, Dyrekcja Muzeum Treblinka złożyła również hołd Ofiarom byłego Obozu Zagłady w Treblince składając kwiaty przed pomnikiem głównym.
Dyrektor Muzeum serdecznie podziękował wszystkim zgromadzonym, szczególnie: Księdzu Kanonikowi Józefowi Poskrobko, Komendzie Powiatowej Policji w Sokołowie Podlaskim, Komendzie Państwowej Straży Pożarnej w Sokołowie Podlaskim, Ochotniczej Straży Pożarnej z Kosowa Lackiego, Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej RM-MEDITRANS z Sokołowa Podlaskiego oraz Żołnierzom z 22 Wojskowego Ośrodka Kartograficznego z Komorowa i Harcerzom z Hufca ZHP Sokołów Podlaski im. Janusza Korczaka za wystawienie warty honorowej. Podziękowania przekazał także pracownikom Muzeum Treblinka za zaangażowanie się w sprawny przebieg tegorocznych uroczystości.
